[...]
Στο σώμα, στην ενθύμηση πονούμε.
Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις
είναι το καταφύγιο που φθονούμε.

Κ. Γ. Καρυωτάκης, [Είμαστε κάτι...], Ελεγεία: δεύτερη σειρά, 1927.

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Για τους νέγρους του κόσμου


Thus,
Out of abysses of Illiteracy,
Through labyrinths of Lies,
Across waste lands of Disease…
We advance!

Out of dead-ends of Poverty,
Through wildernesses of Superstition,
Across barricades of Jim Crowism...*
We advance!

With the Peoples of the World…
We Advance!


Melvin B. Tolson, «Dark Symphony», VI – Tempo di Marcia, 1941.
 

Έτσι,
Μέσ’ από αβύσσους Αγραμματοσύνης,
Από λαβύρινθους Ψεμάτων,
Από χέρσα γη Αρρώστιας…
Προχωράμε!

Μέσ’ από αδιέξοδα Φτώχειας,
Από ερημιές Δεισιδαιμονίας,
Από φραγμούς Ρατσισμού...*
Προχωράμε!

Με τους Λαούς του Κόσμου…
Εμείς Προχωράμε!
                                                                  
                            (μετάφραση: L.M.)


* Σημ.: Το Jim Crowism αποδίδεται εδώ, σε ελεύθερη μετάφραση, ως ρατσισμός. “Jim Crow”, στην παλιά αμερικανική αργκό, είναι προσβλητική ονομασία για Αφρο-Αμερικανό, ισοδύναμη του “nigger” (νέγρος, υποτιμητικά). Προέρχεται από τον τίτλο ενός κοροϊδευτικού τραγουδιού του 19ου αιώνα – της παράδοσης των minstrel shows, όπου λευκοί τραγουδιστές μεταμφιέζονταν σε μαύρους. Το όνομα Jim ήταν συνηθισμένο για μαύρους σκλάβους, ενώ crow σημαίνει κοράκι, κουρούνα, μαύρο κορακοειδές πουλί.

 
Richard N. Wright (1908-1960),
φωτογραφημένος το 1939
από τον Carl Van Vechten.
Melvin B. Tolson (1898-1966)
 
I am black and I have seen black hands
Raised in fists of revolt, side by side with the white fists of white workers,
And some day–and it is only this which sustains me
Some day there shall be millions and millions of them,
On some red day in a burst of fists on a new horizon!


Richard N. Wright, “I Have Seen Black Hands” (απόσπασμα), IV, 1934.


Είμαι μαύρος κι έχω δει μαύρα χέρια
Υψωμένα σε γροθιές εξέγερσης, πλάι-πλάι με τις λευκές γροθιές λευκών εργατών,
Και κάποια μέρα – κι είναι μονάχα αυτό που με κρατάει –
Κάποια μέρα θα είναι εκατομμύρια κι εκατομμύρια απ’ αυτές,
Κάποια κόκκινη μέρα σε μια έκρηξη από γροθιές σ’ ένα νέο ορίζοντα!

                                                                   (μετάφραση: L.M.)

Σάββατο 19 Μαρτίου 2016

Δοκίμιο περί της ανισότητος των ανθρωπίνων φυλών



Πορτραίτο του Gobineau από
την κόμισσα de la Tour, 1876
                     ξεχνιέται ο Αδόλφος Χίτλερ;

 
   αλήθεια – των αδυνάτων αδύνατο –
   ποτές δεν εκατάφερα να καταλάβω
   αυτά τα όντα που δεν βλέπουνε
   το τερατώδες κοινό γνώρισμα τ’ ανθρώπου
– το εφήμερο
   της παράλογης ζωής του –
   κι ανακαλύπτουνε διαφορές
– γιομάτοι μίσος –  διαφορές
   σε χρώμα δέρματος φυλή
   θρησκεία
 


Νίκος Εγγονόπουλος, “Essai sur linégalité des races humaines”, *
Στην κοιλάδα με τους ροδώνες, εκδόσεις Ίκαρος, 1978.

* Σημ.: Τίτλος δοκιμίου (εκδ. 1853-1855) του Γάλλου διπλωμάτη και συγγραφέα Joseph Arthur de Gobineau (1816-1882), με το οποίο εισήγαγε τη ρατσιστική θεωρία περί ανωτερότητας της «αρίας φυλής».

Κυριακή 13 Μαρτίου 2016

Μάρτιαι Ειδοί


Clara Grosch (1863-1932),
πορτραίτο του Καίσαρα, 1892.
Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.
Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις
αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις
να τες ακολουθείς. Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,
τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.

Κι όταν θα φθάσεις στην ακμή σου, Καίσαρ πια·
έτσι περιωνύμου ανθρώπου σχήμα όταν λάβεις,
τότε κυρίως πρόσεξε σαν βγεις στον δρόμον έξω,
εξουσιαστής περίβλεπτος με συνοδεία,
αν τύχει και πλησιάσει από τον όχλο
κανένας Aρτεμίδωρος, που φέρνει γράμμα,
και λέγει βιαστικά «Διάβασε αμέσως τούτα,
είναι μεγάλα πράγματα που σ’ ενδιαφέρουν»,
μη λείψεις να σταθείς· μη λείψεις ν’ αναβάλεις
κάθε ομιλίαν ή δουλειά· μη λείψεις τους διαφόρους
που χαιρετούν και προσκυνούν να τους παραμερίσεις
(τους βλέπεις πιο αργά)· ας περιμένει ακόμη
κ’ η Σύγκλητος αυτή, κ’ ευθύς να τα γνωρίσεις
τα σοβαρά γραφόμενα του Aρτεμιδώρου.


Κ. Π. Καβάφης, «Μάρτιαι Ειδοί», 1911.